İzledim: Çika

Yaklaşık okuma süresi: 3 dakikaTiyatro Sergüzeşt‘in ilk oyunu Çika‘yı geçtiğimiz hafta sonu Karaköy’deki İkincikat Sahnesi‘nde izledim. İkincikat’ın daha önce Üst Kattaki Terörist, Cambazın Cenazesi, gibi oyunlarını farklı sahnelerde izlemiştim, ilk defa Tiyatro Sergüzeşt vesilesiyle kendi sahnelerine yolum düştü.

Çika hakkında oyun öncesi fikrim yok denecek kadar azdı. Yalnızca internet üzerinden konusu hakkında yüzeysel birkaç ufak okuma yapmış, hikayesinin üstümde yaratacağı etkiyi oyun gününe saklamıştım. Oyunu izledikten sonra da yerine bir karar vermiş olduğumu anladım. Çika, Thomas Korovinis‘in 1989 yazında seksenli yaşlarını yaşayan Giresun’lu bir Rum olan Eftelya’nın yaşam öyküsünü kendi ağzından dinlemesi ve bunu aslına sadık kalarak yazıya dökmesi ile oluşmuş Fahişa Çika‘nın tiyatro sahnesine bir uyarlaması.

tiyatro_serguzest_cika_tiyatro_oyunu_2

Tek kişilik oyunda Eftelya’yı Zuhal Güreli canlandırıyor. Oyunun hemen başında yaşamı hakkında kısa bir girizgah yapan Eftelya daha sonra hikayesini yine kendi ağzından anlatmaya başlıyor bizlere. İlk okula gittiği günü anlatıyor, Erzincan Mütarekesi sonrasında dağılan ailesini, bozulan düzenlerini, oradan oraya savruluşunu, netemali yol ayrımlarında vermek zorunda olduğu kararlarını, aşklarını ve “Çika” oluşunu anlatıyor. Giresun’da başlayan yolculuğu Galata’ya kadar uzanıyor Eftelya’nın. Sürekli yaşadığı “öteki” olmanın tedirginliğinin üstüne bir de İstanbul’un arka sokaklarında şarkıcı olarak sahne aldığı mekanların tekinsizliğinden doğan endişesi ekleniyor. Hayatını düzene sokmak için attığı her adımın kendisini bambaşka bir hercümercin içerisine atması üzerine şöyle sesleniyor hikayesini dinleyenlere: “Anladınız mı yani nedir hayatım? Gübreden çık boka gir. Böyleydi hayatım, hep koşturmak, sanki at meydanındaymış gibi birileri hep koşturdu beni.”.

Oyun, üstünkörü bakıldığında Rum bir kızın savaş ortamında başından geçenler gibi gözükse de kaynağını gerçek bir yaşanmışlıktan almasından dolayı ciddi bir tarih anlatımı da aynı zamanda. Osmanlı’nın son dönemlerinde başlayıp, Cumhuriyet’in ilk dönemlerine kadar süren hikaye bir rejim değişikliğinin meydana getirdiği çalkantılı dönemi, savaşın toplumlar üzerindeki etkisini ve etnik ayrışmaların sonuçlarını belgelerle değil kanlı canlı bir örnekle anlatıyor Çika. Bu nedenle çok değerli ve manası öyküsünden çok yükseklerde bir oyun.

tiyatro_serguzest_cika_tiyatro_oyunu_4

Oyunu Hazar Sayar ve Zuhal Güreli, Thomas Korovinis’in metninden sahneye uyarlamışlar ve aynı zamanda Hazar Sayar oyunun yönetmenliğini de üstlenmiş. Oyun daha önce Türkiye’de sahnelenmiş mi farklı bir sahneleme örneği var mı açıkçası bilmiyorum. Varsa da henüz internet üzerinden bir varlık oluşturamamış sanırım. Bu hali ile ben çok beğendim oyunu. Çoğu zaman tek kişilik ve güldürü tarzında olmayan oyunlara geçmişte izlediğim benzer oyunları referans alarak mesafeli duruyorum. Tiyatro Sergüzeşt’in Çika’sı tıpkı yakın zamanlarda izlediğim Seyyar Sahne‘nin tek kişilik oyunları gibi istemsizce oluşan ve muhtemeldir ki başarılı birçok yapımı kaçırmama neden olan bu ön yargımı kıran oyunlardan oldu.

tiyatro_serguzest_cika_tiyatro_oyunu_3

Çok kısa olarak da ilgimi çektiği ölçüde oyunun sahne tasarımından bahsetmek istiyorum. Oyunun tek kişilik bir oyun için zengin sayılabilecek bir sahne tasarımı var. Fakat bu zenginlik kesinlikle bir gösteriş anlamında değil. Eftelya’nın yaşamındaki önemli yol ayrımlarını temsil edecek ve hikayesini anlamamızda bize yol gösterecek şekilde olabildiğince minimal düzeyde hazırlanmış bir dekora sahip oyun. Benim en dikkatimi çeken ise bir kısmı yerde bir kısmı ise bir ipe asılmış olan kağıtlarla oluşturulmuş asılmış insan metaforu oldu.

Oyunun Ocak ayı programı belli olmuş. 25 Aralık Pazar akşamı İkincikat‘daki senenin son oyununu oynayacak olan Tiyatro Sergüzeşt, Ocak ayının ise 7, 14 ve 28‘inde yeniden aynı sahnede izleyici ile buluşacak.

Tiyatro Sergüzeşt ve oyunları hakkında daha detaylı bilgi almak için Facebook ve Instagram sayfaları takip edilebilir.

OYUN KÜNYESİ
Yazan: Thomas Korovinis
Uyarlayan: Hazar Sayar, Zuhal Güreli
Yöneten: Hazar Sayar
Işık Tasarımı: Hasan Demir
Oynayan: Zuhal Güreli