İzledim: Araba Kullanmayı Nasıl Öğrendim

Yaklaşık okuma süresi: 3 dakikaOyun Atölyesi‘nin yeni oyunu Araba Kullanmayı Nasıl Öğrendim ile 2018 – 2019 tiyatro sezonunu kapattım. Öncesinde izlediğim ama henüz günlüklerini yazamadığım üç oyun daha var. Onlarla birlikte sezon değerlendirmelerini de yazarak 1 Temmuz’da başlayacak 17. Kadıköy Belediyesi Tiyatro Festivali’nin yolunu gözlemeye başlayacağım.

Amerikalı çağdaş oyun yazarı Paula Vogel‘in kaleme aldığı oyun Sami Berat Marçalı yönetmenliğinde sahneleniyor. Metin daha önce Tiyatro Fora çatısı altında Tufan Karabulut rejisiyle de sahnelenmiş. Maalesef onu izleme şansım olmadı. Tiyatro Fora ile ilişkim seneler önce izlediğim Ders oyunuyla sınırlı kaldı. Yeni sezonda bir oyunlarını izlemeyi istiyorum. Yeniden Oyun Atölyesi’ne dönersem, Özlem Zeynep Dinsel, Berk Hakman, Yasemin Çolak, Yezdan Kayacan ve İnci Sefa Cingöz oyunun rollerini paylaşıyorlar. İstisnasız hepsi ilk defa izlediğim oyunculardı.

Oyun, 47 yaşındaki bir kadının anılarından ve anlatılarından oluşan bir pedofili hikâyesini konu alıyor. Dışarıdan bakıldığında makul ve hatta nevi şahsına münhasır karakterleriyle sevimli gözüken kalabalık bir aile içerisinde yaşanan uzun süreli istismarın, çocukluktan gençliğe adım atmak üzere olan bir kızın bünyesinde yarattığı travma işleniyor. Oyunun isminden de anlaşılacağı üzere bütün bu süreç genç kızın araba kullanmayı öğrenme serüveniyle paralellik gözetilerek temsil ediliyor. Oyunun rejisi de anlatı sırasında bu yöntemin izinden giderek zaman atlamalarının yoğun olarak kullanıldığı metni hem daha anlaşılır hem de merakla takip edilebilir kılıyor. Tragedyalardan aşina olduğumuz koronun modern bir yorumu da oyundaki bu merak öğesini destekler nitelikte kullanılıyor.

Fakat bunlara rağmen oyunun çok büyük bir kısmını keyif almadan izledim. Odağım çoğu zaman sahneden dağıldı, kendimi o sıralarda metin ve karakter üzerine düşünürken yakaladım. Koşup kaçmak isteyen bir metnin kolundan bacağından tutulup hiçbir yere bırakılmamasına benzettim sahnede gördüğümü. Bunun önce oyunun ihtiva ettiği konuyla ilgili olarak takınmaya çalışılan bir üslup olduğunu düşündüm. Ama daha sonra kendi içerisindeki devinimi yüksek olan sahnelerde de aynı şeyi hissedince Özlem Zeynep Dinsel dışındaki oyuncuları beğenmediğimin ayırdına vardım. Ekseriyetle yazdığım günlüklerde beğendiğim oyuncuları uzun uzadıya kolayca yazıyorum ama beğenmediklerimi yazmak yerine hiç yazmamayı tercih ediyorum. Benzer bir şey sezon sonlarında yazdığım değerlendirme yazıları için de geçerli. Önceleri bu değerlendirmelerde yalnızca en beğendiğim oyunları yazıyorken artık beğenmediklerimi de yazıyorum. Hem oyunlar hakkındaki fikirlerimi rahat rahat dile getirebilmek hem de beğenmediğim oyunlardaki adını koyamadığım keyifsiz ve eğreti hissi tanımlamama yardımcı olması için.

Araba Kullanmayı Nasıl Öğrendim iyi bir metin. Tıpkı aynı yaraya parmak basan, Duru Tiyatro‘nun sahnelemeye devam ettiği Graham Farrow‘un Yüzleşme‘si gibi. Yalnızca patetik bir pedofili hikâyesini izleyicinin önüne koymuyor, buna kayıtsız kalan aile fertlerinin çürümüşlüğüne de bir kız çocuğunun onulmaz sıkıntılarına da temas ediyor. Fakat maalesef metin ne kadar iyi olsa da birkaç oyuncunun öne plana çıkan performansı oyunu o denli iyi yapmaya yetmiyor. Henüz oyun neredeyse ilk haftasında. Bu yüzden önümüzdeki sezon sonlarına doğru iki temsil arasındaki farkları -umarım olur- görebilmek adına yeniden izlemeyi isterim. Ama mevcut haliyle beklentimin altında kalan bir oyun oldu Araba Kullanmayı Nasıl Öğrendim. Metni ve sahnelemesiyle ilgi çekiyor ama oyuncu performansları maalesef hikâyenin içine girmenize yardımcı olmuyor.

OYUN KÜNYESİ
Yazan: Paula Vogel
Çeviren ve Yöneten: Sami Berat Marçalı
Sahne Tasarımı: Marta Montevecchi
Oynayanlar: Özlem Zeynep Dinsel, Berk Hakman, Yasemin Çolak, Yezdan Kayacan, İnci Sefa Cingöz
Süre: 1 saat 25 dakika (Tek perde)