Yaklaşık okuma süresi: 3 dakikaTiyatroadam‘ın Teftişör oyununu dün akşam Özgürlük Parkı Açık Hava Sahnesi‘nde izledim. 17. Kadıköy Belediyesi Tiyatro Festivali‘nin 12., benim izleme şansı bulduğum 10. oyun olarak. Günlüğün sonunda bahsedeceğim sebepten ötürü oyundan perde arasında çıktım. O yüzden bu günlüğü yazıp yazmamak konusunda epey kararsızdım. İyisiyle kötüsüyle yaşadığım bir seyir deneyimi olarak gördüğüm için yazmak istedim. Reji, oyunculuklar ve sahne tasarımı hakkında yazacaklarımın tümü oyunun ilk perdesine dairdir. İkinci perde hakkında bir fikrim yok.

Teftişör, Nikolay Gogol‘un Müfettiş oyununun bir uyarlaması. Oğuz Utku Güneş rejisiyle sahnelenen oyunun uyarlama metni yine Oğuz Utku Güneş, Irmak Bahçeci ve Ayşe Sedef Ayter tarafından yazılmış. Oyun özetle, ülkelerini denetlemeye gelecek bir müfettişin haberini alan bakanlıkların, ülkedeki çarpık düzeni müfettişten gizleme çabalarını ve bunun peşi sıra gelen bir dizi yanlış anlaşılmaları konu alıyor. Tabii bu çabalar esnasında ülkenin hal-i pürmelali de gözler önüne seriliyor. Oyunun rollerini Barış Yıldız, Berk Yaygın, Çağdaş Tekin, Çetin Kaya, Deniz Özmen, Ediz Akşehir ve Gökhan Azlağ paylaşıyorlar. Kimi roller oyuncular arasında dönüşümlü olarak oynanıyor.

Yakın zamanda izlediğim İstanbul Şehir Tiyatroları‘nın Uzlaşma‘sı gibi Tiyatroadam’ın Teftişör’ü de kulisini sahneye taşıyan oyunlardan. Oyun ekibi, salona giren izleyicileri makyaj masalarının başında son hazırlıklarını yaparken karşılıyor. Oyuncular, oyun süresince bir sonraki sahnelerini bu masalarda bekliyor, zaman zaman da oyuna bulundukları yerden müdahil oluyorlar. Teftişör, kulisi yalnızca görsel olarak değil işlevsel olarak da sahneye taşımış. Oyunun rejisiyle ilgili kimi teknik ayrıntılar ve oynanan sahnelere dair yapılan eleştiriler de sahne üzerinde yapılıyor.

Oyun, sarmal bir sahne tasarımı içerisinde oynanıyor. Daha önce Joko’nun Doğum Günü ve Empatopya oyunalarındaki tasarımlarını gördüğüm Makbule Mercan‘ın bir tasarımı yine. Sıklıkla mekân değiştirilen oyunda zaman algısı bu sarmal yapının içerisindeki devinimlerle izleyiciye hissettiriliyor. Oyunun sahne anlamında kısıtlı imkânlara sahip yerlerde de oynanabilmesi adına -umarım- zekice planlanmış harikulade bir çözüm bence. Bunu yazarken Tiyatroadam’ın İntiharın Genel Provası oyununun sahne tasarımı düştü aklıma. İki katlı, barkovizyona ihtiyaç duyan heybetli bir yapıydı aklımda kalan. Tahmin ediyorum ki o yüzden hep belli başlı sahnelerde dolaştı oyun.

Son olarak neden oyunu tamamlayamadığımdan bahsederek bu günlüğü bitirmiş olayım. Aslında öyle çok karmaşık bir derdim yoktu, yalnızca oyuncuları duyamadım. Tiyatroadam, 2015 yazında Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı oyunuyla yine Kadıköy Tiyatro Festivali’ne katılmıştı. Oyuncular oyunda çok fazla kostüm değişikliği yaptığı için yaka mikrofonu kullanmamışlar, sahne üzerine yerleştirilen mikrofonlardan ortam sesi alınmaya çalışılmıştı. Dün akşamki Teftişör oyununda da aynısı oldu. Provalar esnasında nasıl bir ses testi yapıldı bilmiyorum ama sahnenin kenar bölgelerinden oyuncuları sağlıklı bir şekilde duymak mümkün değildi. Söylenen iki replikten biri anlaşılmadı. Özgürlük Parkı Açık Hava Sahnesi‘nn yapısı gereği izleyiciler sahneye homojen bir şekilde veya yalnızca sahneyi cepheden görecek bir şekilde dağılmıyor. Hâl böyle olunca oyuncu repliğini söylerken izleyiciye arkasını döndüğünde hiçbir şey anlaşılmıyor. Bu yüzden güç bela ilk perdeyi tamamlayabildim. Sezon içerisinde farklı bir sahnede yeniden izlemek niyetindeyim.